Χαμένη χρονιά είναι το 2015 (και) για την αγορά ακινήτων με τον αριθμό των πράξεων αγοραπωλησίας να είναι μηδενικός, τον τραπεζικό κλάδο να βρίσκεται, εκ νέου, στην μέγγενη και το φορολογικό τοπίο να αποτρέπει τις επενδύσεις σε real estate.
Χαμένη χρονιά είναι το 2015 (και) για την αγορά ακινήτων με τον αριθμό των πράξεων αγοραπωλησίας να είναι μηδενικός, τον τραπεζικό κλάδο να βρίσκεται, εκ νέου, στην μέγγενη και το φορολογικό τοπίο να αποτρέπει τις επενδύσεις σε real estate. Το χειρότερο όλων είναι ότι μέχρι να προκηρυχθούν εκλογές το outlook για το 2015 ήταν θετικό ενώ οι όποιες προοπτικές εξανεμίστηκαν κατά το τελευταίο τετράμηνο.
Ωστόσο, όπως ανέφεραν οι επικεφαλής ορισμένων από τις μεγαλύτερες εταιρείες ανάπτυξης ακινήτων και επένδυσης- κατά τη διάρκεια συνάντησης ενόψει του συνεδρίου Prodexpo τον προσεχή Οκτώβριο- εάν το κλίμα βελτιωθεί, δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί ένα \"rebound\" της αγορας.
Όπως ανέφερε η εντεταλμένη σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ Λίλα Τσιτσογιαννοπούλου, το Ταμείο λειτουργεί ως φορέας αξιοποίησης και όχι ως φορέας πώλησης. Αναφερθείσα στο Ελληνικό σημείωσε ότι \"η αξιοποίησή του αποτελεί το μεγαλύτερο έργο αστικής ανάπλασης στην Ευρώπη με ευρύτερες πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις που λαμβάνονται υπόψη\".
Από την πλευρά του ο Γιώργος Παπαϊωάννου, αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Piraeus Real Estate σημείωσε μέχρι πρόσφατα υπήρχε \"παρέλαση\" ξένων επενδυτών. \"Θα πρέπει να υπάρξει διαχείριση του αυξανόμενου όγκου ακινήτων και των μη εξυπηρετούμενων δανείων αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ. μ. Μέχρι τώρα υπήρχε παρέλαση ξένων επενδυτών\" τόνισε.
Ειδικότερα, οι επαΐοντες της ελληνικής κτηματαγοράς ανέφεραν τα εξής.
Γιώργος Χρυσικός, Διευθύνων σύμβουλος Grivalia Properties
\"Αν ξεπεραστούν τα προβλήματα, και το country risk επανέλθη σε φυσιολογικά επίπεδα, και το ΤΑΙΠΕΔ αποκτήσει αναμορφωμένο ρόλο, ενδεχομένως οι αποδόσεις στα εμπορικά ακίνητα να συγκλίνουν με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Απαιτείται μακρόπνοο σχέδιο για τη χώρα που να ανάγεται σε βάθος δεκαετίας ή 15ετίας, ενώ θα έπρεπε, ενδεχομένως, να ιδρυθεί υπουργείο ακίνητης περιουσίας και τουρισμού. Ο ρόλος των εταιρειών είναι η εξασφάλιση της βιωσιμότητας και της αειφορίας και στο πλαίσιο αυτό η Grivalia έχει στραφεί στην υλοποίηση βιοκλιματικών κτηρίων.\"
Δημήτρης Ανδρίτσος, Διευθύνων σύμβουλος Eurobank Property Services
\"Οι προκλήσεις με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπη η κτηματαγορά έχουν αυξηθεί. Το κλίμα όσο έντονα χάλασε κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα τόσο εύκολα θα μπορούσε να αντιστραφεί. Γίνεται λόγος για αλλαγές στις αντικειμενικές αξίες με πολιτικά κριτήρια και όχι με κριτήρια της αγοράς. Ο ΕΝΦΙΑ παραμένει εισπρακτικό μέσο και θα επιβαρύνει τις επενδύσεις σε ακίνητα. Το κομμάτι της αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας πρέπει να αποτελέσει τον πρόδρομο για την υλοποίηση ουσιαστικών επενδύσεων στην Ελλάδα μέσα από ένα πλαίσιο διαφανές και αποτελεσματικό. Το 2015 είχαν διαφανεί τα πρώτα σημάδια ότι οι τράπεζες θα έκαναν τις πρώτες κινήσεις τους. Ωστόσο, πλέον, μεταθέτουν την υλοποίηση των business plan για το 2016. Εάν το ΤΑΙΠΕΔ αποκτήσει τον αναπτυξιακό χαρακτήρα που απαιτείται το 2016 θα είναι μια καλή χρονιά.\"
Δημήτρης Ανδριόπουλος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος Dimand
\"Εάν καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε την υφιστάμενη δύσκολη συγκυρία, τα πράγματα θα είναι σύντομα καλύτερα. Δεν κινείται τίποτα, συντηρούμε τις εταιρείες μας με πολύ κόπο. Είναι περίοδος αναμονής. Ευελπιστούμε ότι τα πράγματα θα αλλάξουν προς το καλύτερο και θα έχουμε μια επαναληψη αυτού που συνέβη (σ.σ: αντιστροφής του κλίματος) στην Τουρκία το 2000\".
Θεόδωρος Χαραγκιώνης, Πρόεδρος ICSC Ελλάδας – Συνδέσμου Επενδυτών Ανάπτυξης Ακινήτων
\"Παραμένω αισιόδοξος. Μεγάλος σύμμαχος των ακινήτων είναι ο χαμηλός πληθωρισμός. Θα πρέπει να αξιοποιήσουμε το γεγονός ότι τα yields ειναι πολύ χαμηλά, οι ιδιωτες επενδυτές απέχουν από την κτηματαγορά από το 2007 και θα επενδύσουν όταν σταθεροποιηθεί η κατάσταση. Στα επαγγελματικά ακίνητα καταγράφονται σημαντικές μειώσεις στα μισθώματα, με την αγορά του real estate να αποτελεί πιεσμένο ελατήριο που περιμένει να εκτιναχθεί όταν αλλάξει το κλίμα\".
Κώστας Φωτόπουλος, πρόεδρος πρωτοβουλίας ΚΑΠΠΑ
\"Προαπαιτούμενο για την αξιοποίηση της κρατικής ακίνητης περιουσίας είναι ο ρόλος μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα να είναι διακριτός. Κάθε φορα που έρχεται ένας ξένος επενδυτής θεωρούμε ότι έχουμε δώσει μέρος της εθνικής κυριαρχίας. Πρέπει, λοιπόν, να γίνει ξεκάθαρο στην κοινή γνώμη ότι δεν απεμπολούμε τμήμα της εθνικής κυριαρχίας όταν πραγματοποιούνται ξένες επενδύσεις\".
Αποστολίνας Μάριος, real estate country manager, Grupo Dolphin
\"Η βέλτιστη κίνηση αναφορικά με την αναθεώρηση του ΕΝΦΙΑ θα ήταν η σταδιακή απομείωση του φόρου. Η σημερινή κατάσταση δεν επιτρέπει σε αναλυτές ή επενδυτές να χρησιμοποιήσουν συντελεστές προεξόφλησης. Ταυτόχρονα, \"από το χάρτη\" λείπει μία ΑΕΕΑΠ που θα έχει ως άξονα τα τουριστικά ακίνητα, με τους επενδυτές να εκτιμούν ότι οι επενδύσεις στον ξενοδοχειακό κλάδο αποτελούν ασπίδα προστασίας σε περίπτωση εξόδου από το ευρώ, καθώς τα έσοδα θα είναι στο ευρωπαϊκό νόμισμα και τα έξοδα σε δραχμή\".
Γιάννης Δεληκανάκης, διευθύνων σύμβουλος Bluehouse
\"Είναι προαπαιτούμενο να καταπολεμηθεί η διαφθορά και να αποκλειστει ο ρόλος του Δημοσίου από την αξιοποίηση της κρατικής περιουσίας μέχρι να σταθεροποιηθεί η αγορά. Θα απαιτούνταν επίσης, η δημιουργία \"bad bank\" στα πρότυπα της Ιρλανδίας.
Ο δεύτερος άξονας μέτρων αφορά τη δημιουργία ενός φορολογικού και νομικού πλαισίου. Ακόμη το ΤΑΙΠΕΔ θα πρέπει να προσπίζεται τις επενδύσεις για τις οποίες υπάρχει δικαστική απόφαση\".
Γιώργος Λίτσας, διευθύνων σύμβουλος GLP Values
\"Ο αριθμός των κενών και κατά συνέπεια απρόσοδων ακινήτων είναι μεγάλος. Ο ΕΝΦΙΑ θα πρέπει να τροποποιηθεί και να αναπροσαρμοστεί με δεδομένο ότι θεσπίστηκε υπό πίεση και με στόχο να καλυφθούν εισπρακτικές ανάγκες. Προτείνουμε ο ΕΝΦΙΑ να εφαρμοστεί βάσει των τρεχουσών εμπορικών αξιών, με την εκτιμώμενη μείωση κατά 20-30% να είναι μικρή.\"
Γιάννης Παρασκευόπουλος, Γενικός Διευθυντής Δανός BNP Paribas RE
\"Το 2014 υπήρξε πολύ καλή χρονιά, ενώ μέχρι να αποσταθεροποιηθεί η κατάσταση στην αγορά, κάποια funds είχαν ενδιαφερθεί για να αγοράσουν δανειακά χαρτοφυλακια.
