Συνολική πτώση, που δεν αποκλείεται να αγγίξει ακόμα και το 70%, κατά μέσον όρο, αναμένεται να καταγράψουν οι αξίες των κατοικιών στην Ελλάδα, από την αρχή της οικονομικής κρίσης στο τέλος του 2008 και μέχρι την ολοκλήρωση και του τρίτου μνημονίου, έως το 2018.

Συνολική πτώση, που δεν αποκλείεται να αγγίξει ακόμα και το 70%, κατά μέσον όρο, αναμένεται να καταγράψουν οι αξίες των κατοικιών στην Ελλάδα, από την αρχή της οικονομικής κρίσης στο τέλος του 2008 και μέχρι την ολοκλήρωση και του τρίτου μνημονίου, έως το 2018.

Ηδη οι αξίες έχουν καταγράψει απώλειες 40-45%, κατά μέσον όρο, έπειτα και από την ολοκλήρωση του φετινού πρώτου τριμήνου, κατά τη διάρκεια του οποίου οι τιμές συνέχισαν να υποχωρούν με μέσο ετήσιο ρυθμό 5%, όπως προκύπτει από τα προσωρινά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ).

Μάλιστα, ακόμα και πριν από τη γνωστοποίηση των νέων φόρων στην αγορά ακινήτων, οι ειδικοί του κλάδου δεν προσδοκούσαν σε άμεση ανάκαμψη της κτηματαγοράς, εκτιμώντας ότι οι τιμές θα συνέχιζαν την πτωτική τους πορεία, τόσο κατά το 2016, όσο και κατά το 2017, έστω και αν η κάμψη αυτή θα επιβραδυνόταν σταδιακά.

Ο ΕΝΦΙΑ

Μετά και τον νέο ΕΝΦΙΑ, πλέον, αλλά και τα γενικότερα υφεσιακά μέτρα, που είναι δεδομένο ότι θα πλήξουν ακόμα περισσότερο τα εισοδήματα των νοικοκυριών, ιδίως εκείνων που θα μπορούσαν να κινηθούν για την απόκτηση κατοικίας στο μέλλον, εκτιμάται ότι ο ρυθμός της πτώσης των τιμών θα επιταχυνθεί εκ νέου, με αποτέλεσμα να απομακρύνεται ακόμα περισσότερο η σταθεροποίηση των τιμών στην αγορά.

Η εκτίμηση αυτή έχει αρχίσει να επιβεβαιώνεται. Σύμφωνα με την ΤτΕ, κατά το φετινό πρώτο τρίμηνο, οι τιμές των διαμερισμάτων μειώθηκαν 5% σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα, έναντι μείωσης 4,1% που είχε σημειωθεί κατά το πρώτο τρίμηνο του 2015 (σε σχέση με το 2014). Η συνολική πτώση των τιμών από το 2008 μέχρι σήμερα αγγίζει το 41,3% πανελλαδικά, αλλά στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη φθάνει το 45%. Κατά το πρώτο τρίμηνο, η πτώση των τιμών στην Αθήνα άγγιξε το 4,1% (από 5,1% πέρυσι), αλλά στη Θεσσαλονίκη οι αξίες μειώθηκαν με ετήσιο ρυθμό 6,4% (από 4,6%). Αντίστοιχα, στις άλλες μεγάλες πόλεις της χώρας οι τιμές των κατοικιών μειώθηκαν κατά 6,1%, έναντι πτώσης 3,4% κατά το περυσινό πρώτο τρίμηνο.

Οπως τονίζουν οι παράγοντες του κλάδου, οι νέοι φόροι αναμένεται να αυξήσουν εκ νέου τις αναγκαστικές πωλήσεις ακινήτων από ιδιοκτήτες που δεν μπορούν να τα διατηρήσουν στην κατοχή τους. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ναι μεν ο εισπρακτικός στόχος του Δημοσίου κινείται περί τα 2,6 δισ. ευρώ, αλλά ο φόρος που θα βεβαιωθεί εκτιμάται ότι θα προσεγγίσει τα 3,3 δισ. ευρώ, ενώ οι πιο απαισιόδοξοι κάνουν λόγο ακόμα και για 3,6 - 4 δισ. ευρώ, ιδίως αν συνυπολογιστούν οι αυξήσεις των συντελεστών σε οικόπεδα και συμπληρωματικό φόρο. Αυτομάτως, για αρκετούς ιδιοκτήτες είναι ορατό το φάσμα της κατάσχεσης από το Δημόσιο, και για τον λόγο αυτό αρκετοί θα προσπαθήσουν να προλάβουν τέτοιες εξελίξεις, προχωρώντας σε πώληση των ακινήτων τους, ιδίως αν αυτά δεν συνοδεύονται από δανειακές επιβαρύνσεις.

Σύμφωνα με την άποψη του κ. Γιώργου Λίτσα, επικεφαλής της εταιρείας πιστοποιημένων εκτιμητών ακινήτων GLP Values, περίπου 20.000 – 25.000 ιδιοκτήτες ακινήτων αναμένεται να τα διαθέσουν άμεσα προς πώληση (περίπου το 10-15% του σημερινού αποθέματος απούλητων ιδιοκτησιών, που υπολογίζεται σε 200.000). «Πρόκειται για ανθρώπους που έκαναν υπομονή την τελευταία διετία, αναμένοντας τη βελτίωση των συνθηκών στην οικονομία και στην αγορά κατοικίας, ώστε να εξασφαλίσουν καλύτερη τιμή για τα ακίνητά τους. Πλέον, υπό το βάρος και των ακινήτων που θα εκπλειστηριαστούν, κάθε τέτοια ελπίδα έχει εξατμιστεί, με αποτέλεσμα να αναμένονται πρόσθετες πιέσεις στις τιμές, λόγω της απότομης αύξησης των προσφερόμενων ακινήτων», αναφέρει ο κ. Λίτσας.

Παράλληλα, το γεγονός των υψηλότερων φόρων εκ των πραγμάτων πιέζει τις αξίες προς τα κάτω, καθώς τα πιο επιβαρυμένα ακίνητα είναι και τα λιγότερο ελκυστικά. Σε αυτά προβλέπεται να καταγραφούν οι μεγαλύτερες απώλειες τιμών τα επόμενα χρόνια, ακριβώς όπως συνέβη και στην αγορά αυτοκινήτου, με την υπερφορολόγηση των οχημάτων υψηλού κυβισμού. Ταυτόχρονα, αυτά θα είναι και τα ακίνητα που θα είναι τα πλέον διαθέσιμα προς πώληση, καθώς από τη συγκεκριμένη «δεξαμενή» αναμένεται να τροφοδοτηθεί η προσφορά κατά τους προσεχείς μήνες.

Πλειστηριασμοί

Εν τω μεταξύ, η αγορά «ασθμαίνει», λόγω της πλήρους απουσίας των τραπεζών από την αγορά στεγαστικής πίστης και έως ότου επιταχυνθεί η διαδικασία ρύθμισης των «κόκκινων» δανείων. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας Μεσιτών Αστικών Συμβάσεων Ελλάδος (ΟΜΑΣΕ) Δημήτρη Μπινιάρη, η πώληση πακέτων από μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια σε ξένα funds θα οδηγήσει σε νέες πιέσεις των αξιών στην αγορά, καθώς θα καταστεί πολύ δυσκολότερο για τους υπόλοιπους πωλητές να διατηρήσουν τις ζητούμενες τιμές τους, όταν θα διατίθενται διαμερίσματα στο 25-30% της αντικειμενικής τους αξίας. Ηδη η διαδικασία αυτή έχει ξεκινήσει, καθώς από την 1η Ιουνίου και μετά απελευθερώθηκαν οι κατασχέσεις, κάτι που ανοίγει τον δρόμο για τον πλειστηριασμό τουλάχιστον 60.000 ακινήτων που αυτήν την περίοδο βρίσκονται στις λίστες αναμονής. Εξαίρεση αποτελούν όσα ακίνητα αποτελούν πρώτη κατοικία και η αντικειμενική τους αξία δεν ξεπερνά τις 140.000 ευρώ.